Historia II Wojny Światowej - FkCoD.pl History

Josif Wissarionowicz Dżugaszwili ps. Stalin (??????), urodzony 18 grudnia (6 grudnia starego stylu) 1878 roku w Gori (Gruzja), zmarł 5 marca 1953 w Moskwie w niewyjaśnionych okolicznościach. Formalnie pełnił obieralne, kadencyjne funkcje sekretarza generalnego KPZR i ich poprzedniczek oraz premiera ZSRR, a faktycznie był dożywotnim dyktatorem Związku Radzieckiego, posiadającym nieograniczoną władzę i stosującym w celach wyznawanej idei walki klasowej jako metodę rządzenia masowy, państwowy wewnętrzny i zewnętrzny terror, który pochłonął według różnych ocen od kilku do kilku dziesiątków milionów ofiar śmiertelnych. Po Adolfie Hitlerze jest największym zbrodniarzem w historii świata. Był synem szewca Wissariona (Bezo) Dżugaszwili i pochodzącej z chłopów pańszczyźnianych praczki Katarzyny (Jekatieriny) z domu Geładze. Był dzieckiem słabym i chorowitym, trzecim w rodzinie, dwoje starszych umarło w niemowlęctwie. Jako ojczystym językiem posługiwał się gruzińskim, zaś po rosyjsku, którym też władał, do końca życia mówił z wyraźnym, gruzińskim akcentem. Jego ojciec zmarły w roku 1890 (lub 1909) był według przekazów alkoholikiem, prawdopodobnie często go bił. Na skutek "metod wychowawczych" ojca, doznał urazu ręki (w łokciu)- pozostała już do końca życia krótsza. Stalin starał się to ukrywać - na zdjęciach pozował z jedną ręką (krótszą) schowaną "za pazuchę". Wg niektórych teorii szewc Dżugaszwili nie był biologicznym ojcem Stalina - miałby nim być zrusyfikowany Polak, oficer carski, i badacz Syberii Nikołaj Przewalski, który swoje podróże na wschód zwykł odbywać przez Gruzję, i u którego matka Stalina była posługaczką. W młodości pisał wiersze. Siedem z nich zostało opublikowanych w czasopiśmie Iweria. W roku 1907 - a więc, kiedy Stalin był już zawodowym rewolucjonistą - jeden z jego wierszy opublikowano w wyborze najlepszej poezji gruzińskiej. Znanym i nawet oficjalnie nieukrywanym elementem jego działalności partyjnej na Zakaukaziu było organizowanie i kierowanie tzw. rewolucyjnymi ekspropriacjami (eksami), czyli zbrojnymi napadami na banki, konwoje pocztowe i pociągi w celu zdobycia środków finansowych na działalność partyjną zgodnie ze znaną leninowsko-marksistowską dewizą "grab zagrabione". W działaniach tych Stalina wspomagał czynny wykonawca Siemion Ter-Petrosjan ps. Kamo. Różne źródła podają pięć znanych akcji w okresie 1905-1907 r. na Kodżorskiej linii kolejowej pod Tyflisem (8 tys. rubli), w Kutaisi (15 tys.), w Kwirili (201 tys.), w Duszecie (315 tys. z miejskiej kasy) oraz najbardziej znana akcja napadu na powóz pocztowy na placu Erywańskim w centrum Tyflisu 13 czerwca 1907 roku, kiedy to po rzuceniu siedmiu bomb, zabiciu trzech ochroniarzy i zranieniu ok. 50. przypadkowych przechodniów (wg zapisu z miejskiej gazety Kaukaz) zrabowano 250 tysięcy rubli. Podczas nielegalnej działalności partyjnej używał wielu pseudonimów konspiracyjnych, jak Soso (imię z czasów dzieciństwa), Koba (w gruzińskim folklorze znana jest pod takim imieniem postać rozbójnika w rodzaju Robin Hooda lub Janosika), Iwanowicz, Dawid, Niżeradze, Cziżikow. Wielokrotnie był aresztowany i karany administracyjnie, m. in. na zsyłkę na Syberię (długi czas przebywał w Kraju Turuchańskim). Wielokrotnie ze zsyłek uciekał. Po rewolucji lutowej w 1917 roku wrócił do Piotrogradu (poprzednio i obecnie Sankt Petersburg) i do czasu powrotu Lenina kierował KC i komitetem piotrogradzkim partii bolszewików, był też członkiem kolegium redakcyjnego gazety Prawda. Brał udział w rewolucji październikowej (początkowo zwanej w Rosji przewrotem październikowym), po czym został ludowym komisarzem ds. narodowości. W czasie wojny domowej był nadzwyczajnym pełnomocnikiem WCKW (Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego) ds. zaopatrzenia w ziarno z północnego Kaukazu, działał w różnych rolach w kluczowych rejonach walk pod Carycynem (obecnie Wołgograd), Permem oraz Warszawą. Po śmierci Swierdłowa (1919) przejął szereg obowiązków związanych ze sprawami personalnymi, co stało się źródłem jego potęgi. W 1922 roku utworzono dla niego urząd sekretarza generalnego Wszechrosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików) - (RKP(b)), później (od 1925) Wszechzwiązkowej Partii Komunistycznej (bolszewików) - (WKP(b)) i wreszcie (od 1952) Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KPZR). Jego władza w 1934 stała się na tyle absolutna, że nikt nie odważał się na krytykę jakichkolwiek posunięć władz, co jednak tym bardziej czyniło go podejrzliwym wobec współpracowników. Stalin przejął i rozwinął po rządach Lenina sprawną policję polityczną ("Czeka") oraz zalążek systemu obozów koncentracyjnych GUŁag (Gławnoje Uprawlienie Łagieriej). Skrytobójcze morderstwo popularnego działacza Siergieja Kirowa był sygnałem do tzw. Wielkiej Czystki (1934-39) w trakcie której dokonano po sterowanych procesach sądowych wymordowania większości starych rewolucjonistów, działaczy partyjnych, a także oficerów Armii Czerwonej i różnych niewygodnych wodzowi osób. Terror obejmował jednak w pierwszym rzędzie zwykłych obywateli ZSRR. Najbardziej krwawym przejawem była kolektywizacja (1929-34), czyli przymusowe zapędzenie chłopów do tzw. kołchozów, będących czymś pośrednim między spółdzielniami produkcyjnymi a komunami rolnymi. Kolektywizacja łączyła się z eksterminacją zamożniejszych chłopów (według planów władz miało to być 10% mieszkańców wsi) oraz głodem (niepopularna kolektywizacja pociągnęla za sobą spadek motywacji do pracy u chłopów, którzy nawet zarzynali żywy inwentarz, aby nie oddać go państwu) zwłaszcza na Ukrainie i płn. Kaukazie. Ubocznymi, pożądanymi przez władze skutkami kolektywizacji był wzrost potęgi władzy, potok wywłaszczonych chłopów do pracy przymusowej oraz dobrowolnej w przemyśle, stłumienie dążeń narodowych na Ukrainie. Sukcesem Stalina było zbudowanie przed II Wojną Światową mocarstwa przemysłowo-wojskowego. Zgodnie z ideami komunizmu gospodarka ZSRR była planowa i prawie w 100% znacjonalizowana. Wbrew jednak tym ideom, kierunki polityki ekonomicznej nie były jednak wytyczane przez społeczne zapotrzebowanie (którego oczywiście w żaden sposób nie badano), ale przez potrzeby arsenału Armii Czerwonej. Kolektywizacji, industrializacji, Wielkiej Czystce i innym kampaniom politycznym towarzyszyła natrętna, agresywna propaganda, która kreowała nowych bohaterów (Pawlik Morozow, Stachanow), głosiła chwałę i nieśmiertelność Lenina (Mauzoleum Lenina), samego Stalina i jego wybrańców których otoczono para-religijnym kultem (którego uczono w szkołach), wpajała ideały komunizmu a później także rosyjskiego nacjonalizmu (mesjanistyczno-pionierska rola Rosjan w rewolucji), zwalczała "przeżytki kapitalizmu" do których zaliczano przestępczość, religię, niektóre style w sztuce (konstruktywizm, jazz). Propaganda wkrótce stała się głównym zadaniem dziennikarzy, nauczycieli oraz artystów, którzy podlegali krytyce i prześladowaniom za poruszanie niewłaściwych tematów, lub traktowanie ich w niewłaściwy sposób. Wobec mniejszych liczebnie grup etnicznych stosowano rusyfikację. ZSRR był traktowany w latach 30. jako sojusznik państw demokratycznych ze względu na wrogi stosunek nazizmu do komunizmu (jak się wydaje wyłącznie z powodu żydowskiego pochodzenia części działaczy ale też internacjonalizm). Tymczasem Stalin sympatyzował z Hitlerem i łatwo doszedł z nim do porozumienia o podziale Europy Wschodniej (pakt Ribbentrop-Mołotow). W jego wyniku Stalin rozciągnął swoją władzę na wschodnie tereny ówczesnej Polski, a także Łotwę, Litwę, Estonię, Besarabię, które zostały poddane kolektywizacji i masowemu terrorowi. Swoją niepodległość obroniła natomiast Finlandia. Stalin prowadził w okresie II Wojny Światowej aktywną politykę zmierzającą do poszerzenia komunistycznej strefy wpływów. Działania te rozpoczete zostały poprzez zawarcie sojuszu wojskowego z Niemcami w Rapallo oraz paktu Ribbentrop-Mołotow. Działania militarne obejmowały; zajęcie wschodniej części Polski we wrześniu 1939 roku, wojnę z Finlandią listopad 1939 - maj 1940 roku, oraz zajęcie państw nadbałtyckich w 1940 roku. Wynikiem tych działań było m.in. uwięzienie kilkunastu tysięcy polskich oficerów, ostatecznie zamordowanych w ramach tzw. zbrodni katyńskiej na podstawie decyzji zaakceptowanej przez Stalina. Przygotowania do wojny z Niemcami przyniosły zajęcie przez ZSRR Besarabii w 1940 roku. Spowodowała ona zdaniem niektórych historyków przyspieszenie decyzji Hitlera o ataku na Związek Radziecki (22 czerwca 1941 roku). Wojna z Niemcami (1941-1945) początkowo przyniosła druzgocące porażki, które zagroziły samemu istnieniu ZSRR i rządom Stalina. Pod presją sytuacji wojennej dokonano przesunięcia akcentów w ideologii i propagandzie: częściowo odbudowano zniszczoną Cerkiew, porzucono hasła internacjonalizmu na rzecz wielkości Rosji. Stalin jednak nie zaniedbał terroru: wprowadzono faktyczną karę śmierci za oddanie się do niewoli, oddziały zaporowe strzelały do żołnierzy wycofujących się z pola walki, deportowano też całe narody (Czeczenów, Kałmuków, Tatarów Krymskich, Niemców nadwołżańskich). Napaść wojsk niemieckich na ZSRR spowodowała z konieczności sojusz z Wielką Brytanią i USA. Stalin spotkał się kilkakrotnie z premierem Wielkiej Brytanii Winstonem Churchillem i prezydentami USA Franklinem Delano Rooseveltem i Harrym Trumanem (Teheran, Jałta, Poczdam) deklarując przywiązanie do demokracji i wolę współdziałania po wojnie w zamian za realne ustępstwa partnerów. Po wojnie zerwał jednak umowy forsując sowietyzację krajów "wyzwolonych" przez Armię Czerwoną: Polski, Czechosłowacji, Węgier, Rumunii i Bułgarii. Pomoc jaką udzielił partyzantce komunistycznej pomogła także ustanowić komunistyczne reżimy Josipa Broz Tito w Jugosławii, Mao Tse Tunga w Chinach. Powojenny okres panowania poświęcił odbudowie poważnie zniszczonej przez wojnę gospodarki w celu przygotowania się do nowej jak wierzył nieuniknionej wojny z państwami zachodnimi. Dzięki szpiegostwu, ale i rozwojowi nauki w ZSRR uzbroił swoje państwo w broń atomową, zainspirował wybuch wojny koreańskiej. W kraju kontynuował terror i wykorzystanie siły niewolniczej więźniów politycznych do monstrualnych projektów gospodarczych (zalesianie pustyń, przekopywanie kanałów, kolej arktyczna). Próbował zastraszyć także swoich najbliższych pracowników aresztowaniami żon i synów, rozstrzeliwaniami braci, podejrzeniami o szpiegostwo. Jego podejrzenia koncentrować się zaczęły wokół Żydów, których podejrzewał o współdziałanie z wywiadem amerykańskim. Antysemicki charakter miała walka z tzw. kosmopolityzmem, który sprowadzono do demaskowania i usuwania z pracy Żydów, a w końcu sprawa lekarzy - głównie żydowskiego pochodzenia - których oskarżano o celowe niewłaściwe leczenie i uśmiercanie w ten sposób działaczy partyjnych. Prawdopodobnie tłem tego urojenia było pogarszające się zdrowie wodza, które mogło być przyczyną jego śmierci. Józefa Stalina postrzega się powszechnie jako jednego z największych tyranów w dziejach Rosji i świata. Współcześnie przypuszcza się, że miał paranoidalny stosunek do własnej osoby, możliwe, że był dotknięty psychopatią. Stalin był w młodości poetą, który wydał kilka swoich utworów w ówczesnie bardzo znanym magazynie literackim Iweria. Redaktor naczelny Iwerii, będący pod wrażeniem jego wierszy, radził młodemu Józefowi, aby szedł tą właśnie drogą. Stalin był bardzo oczytany. Jego ulubionymi autorami byli m.in. Aleksiej Tołstoj, Fiodor Dostojewski czy Bolesław Prus (za powieść Faraon, była to chyba ulubiona powieść dyktatora). Jego ulubionymi postaciami historycznymi byli carowie Iwan Groźny i Piotr Wielki.

Gieorgij Konstantynowicz Żukow, (ur. 1 grudnia 1896, zm. 18 czerwca 1974) - marszałek radziecki. Brał udział w rewolucji październikowej w 1917 roku, a następnie w wojnie domowej w Rosji w latach 1918-1920. W roku 1939 kierował radziecką obroną na Dalekim Wschodzie. Podczas II wojny światowej w roku 1941 szef sztabu generalnego, od VII 1942 zastępca naczelnego wodza. Opracował główne założenie bitew: moskiewskiej, stalingradzkiej oraz na łuku kurskim. Koordynował działania frontów, m.in. w czasie bitwy stalingradzkiej. Był dowódcą frontów: m.in. Leningradzkiego, Zachodniego, 1 Ukraińskiego, 1 Białoruskiego (w czasie operacji wiślańsko-odrzańskiej); kierował operacją berlińską. 8 maja 1945 w Berlinie, w imieniu Naczelnego Dowództwa Armii Czerwonej, wraz z przedstawicielami rządów USA, Wielkiej Brytanii i Francji przyjął bezwarunkową kapitulację hitlerowskich Niemiec i został mianowany dowódcą radzieckiej strefy okupacyjnej. W roku 1946 objął dowództwo nad całością wojsk lądowych ZSRR, jednak Stalin usunął go z tej funkcji. Po śmierci Stalina w latach 1955-1957 minister obrony ZSRR, w 1958 odwołany ze wszystkich stanowisk i przeniesiony w stan spoczynku, za sprzeciwianie się wpływowi KPZR na armię, czy też za nadmierną popularność zagrażającą władzy Chruszczowa.

Wasilij Iwanowicz Czujkow, (ur. 12 lutego 1900, zm. 18 marca 1982 w Moskwie) - wojskowy rosyjski, marszałek ZSRR (1955). W 1917-1918 marynarz, uczestnik rewolucji październikowej i wojny domowej w Rosji. Absolwent Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego (1925). W 1939 "wyzwalał" "Zachodnią Białoruś", brał udział także w wojnie sowiecko-fińskiej "zimowej". W latach 1940-1942 wojskowy attache w Chinach. Od 1942 na froncie. Jego armia brała udział w likwidacji północnej części 6. armii pod Stalingradem. Następnie walczył na Łuku Kurskim, Ukrainie, Białorusi i w Polsce, gdzie, między innymi, dowodził walkami o Poznań. Przyjął kapitulację garnizonu berlińskiego. W latach 1949-1953 dowodził wojskami radzieckimi w Niemczech, a następnie w Kijowskim Okręgu Wojskowym. W latach 1960-1964 zastępca ministra obrony ZSRR. Był uważany za specjalistę do walk w miastach. Nie szczędził krwi żołnierzy, choć potrafił wywiązać się z najtrudniejszego zadania.

Konstanty Rokossowski (ur. 21 grudnia 1896 w Wielkich Łukach w guberni pskowskiej - zm. 3 sierpnia 1968 w Moskwie), marszałek ZSRR i Polski. Wg niektórych źródeł urodził się w Warszawie, a ok. r. 1919 zmienił w jakiś sposób swoje miejsce urodzenia na Wielikije Łuki gub. Psków po to, aby ukryć polskie pochodzenie. Uczęszczał do Szkoły Kupieckiej przy ulicy Świętokrzyskiej, potem pracował w fabryce pończoch na Woli i w końcu przed wybuchem I wojny światowej był czeladnikiem w pracowni kamieniarskiej jednego z krewnych ze strony ojca w Warszawie. Propaganda komunistyczna akcentowała później ten "proletariacki" okres w jego życiu i stworzyła legendę o tym, że rzekomo wykonał niektóre ornamenty kamienne na Moście Poniatowskiego. W niewiadomym okresie życia zmienił swoje otcziestwo na "Konstantinowicz", prawdopodobnie dlatego, że zapewniało to lepsze możliwości kariery w zaborze rosyjskim. W 1914 wstąpił jako ochotnik do armii carskiej do 5 kargopolskiego pułku dragonów, (stacjonującego w Rembertowie), w którym uzyskał w r. 1916 stopień kaprala, a w 1918 roku do Armii Czerwonej. Walczył w wojnie domowej w Rosji Sowieckiej. W 1919 roku wstąpił do Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików). Brał udział w napaści bolszewickiej na Polskę w 1920 roku. Kształcił się w Wojskowej Akademii im. Frunzego wraz z Żukowem. Kolejno dowodził pułkiem, brygadą, dywizją i korpusem kawalerii. W latach 1927-28 doradzał w Chinach Czang-Kaj-Szekowi. W 1937 roku stał się ofiarą czystek stalinowskich: oskarżony o szpiegostwo dla wywiadu japońskiego i polskiego, trafił do więzienia w Leningradzie, gdzie przebywał do 1940 roku. W grudniu 1940 amnestionowany i przywrócony do służby wojskowej i został mianowany dowódcą 9 Korpusu Zmechanizowanego. "Wielki Wódz" Stalin w pełni mu nigdy nie ufał i przydzielił do jego jednostki politruka Bułganina, z którym, dokładnie obserwowany, musiał dzielić pokój. W czasie drugiej wojny światowej był jednym z wybitniejszych dowódców wojskowych, uczestniczył w wielu ważnych kampaniach: dowodził 16 armią (w obronie Moskwy, potem dowódca Frontów: Briańskiego, Dońskiego pod Stalingradem, I Białoruskiego, a od jesieni 1944 II Białoruskiego; współautor Operacji Białoruskiej. 29 czerwca 1944 mianowany marszałkiem Związku Radzieckiego. Pod koniec wojny był jednym z dowodzących wyzwalaniem terenów między Bugiem i Odrą, brał udział w szturmie Berlina dowodząc II Frontem Białoruskim, który przełamał obronę niemiecką na Odrze na północ od Berlina i wojska którego zdobyły Szczecin a następnie dotarły do Łaby. 29 maja 1945 roku Rokossowski, wówczas dowódca 2. Frontu Białoruskiego, zostaje głównodowodzącym Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej z siedzibą w Legnicy. Na polecenie Stalina 6 listopada 1949 roku Rokossowski na podstawie porozumienia rządu polskiego i ZSRR został polskim ministrem obrony narodowej, mianowany do stopnia polskiego marszałka. Od 1950 roku członek Biura Politycznego PZPR, a od 1952 wicepremier. Duża część historyków utrzymuje, iż Rokossowski w znacznym stopniu ponosi odpowiedzialność za represje wobec przedwojennych polskich oficerów, czystki i sowietyzację w LWP po drugiej wojnie światowej, miał on wprowadzić represyjny sytem pracy przymusowej w kopalniach węgla, rud uranu i kamieniołomach świadczonej w miejsce służby wojskowej młodzieży z określonych antysocjalistycznych rodzin. 30 marca 1949 roku, w czwartą rocznicę wyzwolenia Trójmiasta, wspólnie obradujące Miejskie Rady Narodowe Gdańska, Gdyni i Sopotu specjalną uchwałą przyznały Rokossowskiemu tytuł Honorowego Obywatela Gdańska i Gdyni. Wcześniej uczyniły to Kartuzy. Imieniem Rokossowskiego nazwano także dzisiejszą ulicę Monte Cassino w Sopocie. Jest nadal kawalerem Orderu Virtuti Militari.

Wasilij Grigoriewicz Zajcew, (ur. 23 marca 1915, zm. 15 grudnia 1991), Rosjanin, snajper radziecki z czasów drugiej wojny światowej, uważany przez niektórych za najskuteczniejszego snajpera wszech czasów. Urodził się we wsi Jelino w obwodzie czelabińskim, pod Uralem, gdzie ukończył technikum mechaniczne. Od dzieciństwa miał kontakt z bronią, polując w lasach. Od 1936 roku służył w radzieckiej marynarce wojennej - Flocie Oceanu Spokojnego, w służbach finansowych, gdzie zastał go atak Niemiec na ZSRR. Pod koniec 1942 zgłosił się do jednostek lądowych Armii Czerwonej i 20 września 1942 roku przybył w składzie 1047. Pułku 284. Dywizji Strzelców 62. Armii pod Stalingrad. Po tym, kiedy ze zwykłego karabinu Mosin wz. 1891 zabił w przeciągu 10 dni 32 niemieckich żołnierzy, został dostrzeżony przez dowództwo i otrzymał karabin wyborowy z rąk dowódcy pułku. W miarę jego sukcesów, jego postać zaczęła być wykorzystywana szeroko przez radziecką propagandę dla podnoszenia morale wojsk, dlatego też rzeczywisty dokładny rozmiar jego sukcesów budzi nieco kontrowersji. Według danych radzieckich, w okresie od 10 listopada 1942 do 17 grudnia 1942 podczas bitwy pod Stalingradem zabił 225 żołnierzy wroga, w tym 11 snajperów. Miał wówczas stopień podporucznika (młodszego lejtnanta). Wyszkolił przy tym także 28 własnych snajperów. W styczniu 1943 został poważnie ranny, z zagrożeniem utraty wzroku, jednak zdołano mu uratować wzrok w Moskwie. 22 lutego 1943 nadano Zajcewowi tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. Powrócił następnie na front, wojnę zakończył w stopniu kapitana. Według niektórych źródeł, podczas wojny miał zabić około 428 żołnierzy nieprzyjaciela. Zajmował się ponadto doskonaleniem taktyki i techniki użycia radzieckich snajperów w walce. Po wojnie był zdemobilizowny, pracował jako dyrektor fabryki maszyn w Kijowie. Zmarł 15 grudnia 1991, pochowany w Kijowie. Był odznaczony Orderem Lenina, dwoma orderami Czerwonego Sztandaru, Orderem Wojny Ojczyźnianej I stopnia i innymi odznaczeniami. Według niektórych źródeł, pod Stalingradem miało dojść do pojedynku między Zajcewem a przybyłym z Niemiec między grudniem a styczniem 1942 dowódcą szkoły snajperów, mjr Ervinem Koenigiem (inne wersje podają że był to płk Heinz Thorwald), najlepszym snajperem Trzeciej Rzeszy. Pojedynek między Zajcewem a Koenigiem miał trwać kilka dni. W końcu Zajcewowi udało się zabić Koeniga. Nakazał swemu partnerowi, Kulikowowi wystawić hełm ponad mur za którym leżeli. Koenig od razu zestrzelił hełm, a Kulikow krzyknął jakby go trafiono. Koenig miał popełnić błąd wychodząc, aby potwierdzić zabicie. Trofeum, jakim był karabin snajperski Koeniga miał trafić do muzeum na Kremlu. Brak jest jednak jednoznacznego potwierdzenia, aby taki pojedynek miał miejsce. To samo imię i nazwisko nosili także inni Bohaterowie Związku Radzieckiego: pilot myśliwski Wasilij Aleksandrowicz Zajcew, pilot szturmowy Wasilij Gieorgiewicz Zajcew, czołgista Wasilij Michaiłowicz Zajcew, oficer piechoty Wasilij Pietrowicz Zajcew.